EYT’yi Kaçıranlar Üzülmesin işte Yeni Umut! Kademeli Emeklilik gündeme geldi

Türkiye’de emeklilik sistemine yönelik tartışmalar son dönemde hız kesmeden devam ediyor. Özellikle EYT düzenlemesi ile milyonlarca kişinin yaş beklemeden emeklilik hakkı kazanmasının ardından, bu imkândan yalnızca birkaç gün ya da birkaç ay farkla yararlanamayan sigortalılar büyük bir mağduriyet yaşadı. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan çalışanlar, mevcut sistemde kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartına takılıyor. Bu durum, yıllardır primlerini ödeyen ancak yaş engeline takılan vatandaşlarda büyük bir hayal kırıklığı yarattı. İşte tam da bu noktada Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER) tarafından gündeme taşınan kademeli emeklilik modeli, toplumun geniş bir kesiminde heyecan uyandırdı. Modelin hayata geçirilmesi halinde, yalnızca yaş kriterine takılan milyonlarca kişi için erken emekliliğin kapıları aralanacak.

Önerilen Tablo Nasıl İşleyecek?

EMADDER’in önerdiği kademeli emeklilik modelinde, yaş ve prim şartları belirli aralıklarla düşürülüyor. Önerilen tabloya göre, 1999-2008 yılları arasında sigorta girişi olan kadınlar 43 yaşında ve 5.750 prim günü ile, erkekler ise 45 yaşında ve 6.000 prim günü ile emekli olabilecek. 2008 sonrası sigortalı olan çalışanlarda ise kadınlar için 49 yaş ve 7.200 prim günü, erkekler için 51 yaş ve 7.500 prim günü şartı öngörülüyor. Bu tablo, mevcut sisteme göre ortalama 8 ila 10 yıl daha erken emeklilik anlamına geliyor. Bu modelin özellikle uzun yıllar çalışmasına rağmen yaş şartını beklemek zorunda kalan işçiler için büyük bir avantaj sağlayacağı düşünülüyor. Ayrıca modelin, sosyal güvenlik sisteminde adalet beklentisini karşılamaya yönelik önemli bir adım olduğu belirtiliyor.

Mevcut Durumda Ne Var?

Bugünkü yasalara göre 9 Eylül 1999 sonrası işe başlayan sigortalılar, prim günlerini doldursalar dahi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını beklemek zorunda kalıyor. Bu durum özellikle primlerini düzenli ödemiş olan çalışanlar için adil bulunmuyor. Prim gününü tamamlamış ama yıllarca çalışmaya devam etmek zorunda kalan vatandaşlar, hem sağlık açısından hem de ekonomik koşullar açısından ciddi zorluklarla karşılaşıyor. EYT düzenlemesinde milyonların yüzü gülerken, bu kesimin aynı hakkı elde edememesi toplumda yeni bir adalet tartışmasını başlatmış durumda. Kademeli emeklilik modeli, işte bu adaletsizlik algısını gidermeyi ve çalışma hayatında eşitliği sağlamayı amaçlıyor.

Maliyet ve Hükümetin Tutumu

EYT düzenlemesi hayata geçirildiğinde, ilk beş yıl için maliyetin yaklaşık 300 milyar TL olacağı açıklanmıştı. Bu rakamın büyüklüğü, kademeli emeklilik modeline yönelik hesaplamalarda da gündeme geliyor. Hükümet kanadı, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından temkinli davranılması gerektiğini sık sık vurguluyor. Ancak kamuoyunda artan baskı ve çalışanların beklentileri, hükümeti yeni adımlar atmaya zorlayabilir. Özellikle emeklilik hakkını elde edemeyen milyonlarca vatandaşın sesini yükseltmesi, bu düzenlemenin hayata geçme ihtimalini artırıyor. Kademeli emekliliğin maliyet açısından daha yönetilebilir olduğu düşünülüyor, çünkü yaş sınırları tamamen kaldırılmıyor, sadece kademeli olarak öne çekiliyor. Bu da bütçeye EYT kadar büyük bir yük bindirmeyecek bir seçenek olarak öne çıkıyor.

Torba Yasa Beklentisi

2024 yılında gündeme gelen torba yasada, ev hanımlarına prim desteği, çalışan annelere yıpranma payı ve engelli bireylere yönelik erken emeklilik kolaylıkları gibi pek çok düzenleme yer almıştı. EMADDER, bu yasal paketlere kademeli emekliliğin de eklenmesi için aktif bir şekilde lobi faaliyetlerini sürdürüyor. Bu taleplerin, kamuoyu desteği ve siyasi irade ile birleşmesi halinde torba yasa kapsamında kademeli emeklilik maddesinin de yer alması mümkün görünüyor. Eğer bu gerçekleşirse, yıllardır bekleyen milyonlarca vatandaş için tarihi bir fırsat doğacak. Uzmanlar, torba yasanın kapsamına alınacak yeni düzenlemelerin sosyal güvenlik sisteminde köklü değişikliklere yol açabileceğini ifade ediyor.

Milyonlarca Kişiye Umut

Kademeli emeklilik modeli henüz yasalaşmadı ancak şimdiden milyonlarca sigortalı için büyük bir umut kaynağı haline geldi. Özellikle 1999-2008 yılları arasında sigorta girişi bulunan çalışanlar, bu düzenleme sayesinde 47-50 yaş aralığında emeklilik hakkı elde edebilecek. Düzenlemenin kabul edilmesi, hem iş hayatında uzun yıllar çalışmak zorunda kalan kesimlerin yükünü hafifletecek hem de sosyal güvenlik sisteminde yeni bir dönemin başlamasına yol açacak. Bu nedenle kademeli emeklilik, sadece teknik bir düzenleme değil, aynı zamanda toplumun adalet ve eşitlik beklentilerini karşılayan bir çözüm olarak görülüyor.